Ziekteverzuim terugdringen, 14 preventieve maatregelen om het te verlagen

Gezonde werknemers zijn ontzettend belangrijk voor je organisatie. Ze presteren beter en verzuimen minder. Beide levert je organisatie dus geldt op. In dit stuk bespreken wij wat ziekteverzuim nu eigenlijk is, de kosten die het met zich mee brengt en hebben wij 14 preventieve maatregelen opgesteld die jouw organisatie helpt bij het ziekteverzuim terugdringen.

Inleiding ziekteverzuim terugdringen

Wat is verzuim en welke soorten zijn er?

Wat is verzuim?

Verzuim is heel simpel gezegd dat een werknemer niet op werk aanwezig is omdat hij of zij zich “ziek” heeft gemeld. Dit kan kort zijn zoals een paar dagen, doet noemen we kort verzuim maar kan ook langer duren. Hier zitten een aantal belangrijke verschillen in en zullen we in dit stuk ook verder toelichten.

Kort / frequent verzuim

In Nederland waren de werkgevers gemiddeld 18% kwijt aan de totale verzuimkosten door kort / frequent verzuim. Iedereen heeft natuurlijk weleens last van een griepje of bijvoorbeeld migraine. Dit zorgt ervoor dat de werknemer genoodzaakt is om thuis te blijven.

Wanneer een werknemer zich regelmatig ziek meldt is het verstandig om een gesprek met deze werknemer in te plannen. Frequent verzuim kan in veel gevallen leiden tot langdurig verzuim. Luister in het gesprek naar de werknemer en probeer samen tot een geschikte oplossing te komen.

Belangrijk is dus een goede verzuimregistratie bij te houden zodat je op tijd kan ingrijpen en de werknemer een passende oplossing te bieden.

Langdurig verzuim

Je spreekt over langdurig verzuim wanneer de werknemer zes weken of langer niet in staat is om te werken. In dit geval bekijkt de bedrijfsarts de situatie, stelt een probleemanalyse op en geeft aan passend advies. Hiermee kan de werkgever / openbaar bestuur, samen met de werknemer, een afspraak maken over de werkzaamheden die wel uitgevoerd kunnen worden. Ook maak je samen een plan vaan aanpak, waarin je beschrijft hoe je de re-integratie graag voor je ziet.

Is er sprake van ziekteverzuim van langer dan 42 weken? Dan dien je hiervan een melding te maken bij het UWV. Wanneer je als werknemer langer dan twee jaar ziek bent en ook geen zicht hebt op herstel, dan kan de werkgever toestemming aanvragen voor ontslag

Verzuim door psychische klachten

Bij langdurend verzuim heeft ruim een derde binnen het MKB een psychische achtergrond. Dit percentage stijgt al jaren! Niet alleen de hoeveelheid werknemers stijgt maar ook de duur voordat ze weer aan het werk zijn wordt langer.

Gemiddelde duur van verzuim door psychische klachten is 220 dagen (cijfers tot en met eerste helft van 2018). Twee jaar daarvoor in 2016 was dit nog 167 dagen. De reden hiervan komt met name door stressgerelateerde klachten dat in de eerste helft van 2018 is gestegen naar 25% van het langdurig verzuim.

Wanneer je psychisch verzuim in een vroeg stadium kan herkennen, dan kan dit zorgen voor een flinke daling van het verzuimduur. Gemiddeld gezien kan je de verzuimduur verkorten met 25 dagen, dit komt neer op een besparing van maar liefst 6250,- euro per werknemer.

Verzuim door werkstress

Werkstress is tegenwoordig beroepsziekte nummer 1 . Dit is een zorgelijk iets want een werknemer met een burn-out ben heeft een gemiddeld ziekteverzuim van 8 maanden. Wanneer je iedere gewerkte dag keer 250,- (gemiddelde kosten van een verzuimdag) dan kan je een inschatting maken wat dit voor je organisatie kost.

Uit onderzoek blijkt dat alleen de werkdruk verlagen geen burn-outs voorkomt. Belangrijk is dat je met met de werknemers bespreekt waar ze energie van krijgen en wat veel energie kost tijdens het werk. Luister hier aandachtig naar en zorg dat deze punten serieus worden genomen.

Burn-outs zijn te voorkomen alleen moeten de signalen wel op tijd herkent worden.

Burn-out signalen zijn te herkennen aan de volgende signalen:

Werknemer reageert prikkelbaarder dan normaal;
Werknemer lijkt soms het overzicht kwijt te zijn;
Kan zich minder goed concentreren;
Heeft een vermoeide uitstraling.

Wanneer je deze signalen herkent bij je werknemer, plan dan zo snel mogelijk een gesprek in. Tijdens dit gesprek bespreek je de situatie en probeer je samen tot een juiste oplossing te komen.

Arbeidsconflict en verzuim

Een arbeidsconflict kan er ook voor zorgen dat een werknemer zich ziek meldt. Wanneer je dit overkomt is het belangrijk om in gesprek te gaan met de werknemer zodat je het conflict kan bespreken en kan oplossen. Wilt de werknemer niet mee werken aan dit conflict, plan dan een afspraak in bij de bedrijfsarts. Een bedrijfsarts kan namelijk bepalen of de werknemer echt ziek is door een medische reden.

Een andere oplossing zou natuurlijk zijn dat je probeert deze situatie nog voor te zijn door bijvoorbeeld een bedrijfsmaatschappelijk werker of mediator in te schakelen.

Benieuwd naar de huidige fysieke en mentale gezondheid van de werknemers?

Via onze gratis online vragenlijst krijg je inzicht in de huidige werknemers tevredenheid en gezondheid door middel van een anoniem rapport. Op basis van deze resultaten stelt FitAdvisor een vrijblijvend adviesplan op hoe je met de eventuele risicofactoren aan de slag kunt gaan.

Direct een duidelijk overzicht van de huidige mentale en fysieke gezondheid van de werknemers? Bekijk dan snel het preventief medisch onderzoek van FitAdvisor! Met deze Health Check krijgen werknemers een geheel persoonlijk en op maat advies om hun gezondheid doelgericht te verbeteren.

Wat kost een zieke werknemer?

Kosten ziekteverzuim

Een ziekmelding is niet alleen vervelend op de werkvloer omdat er vervanging geregeld moet worden, maar kost helaas ook veel geld. Een werknemer kost je gemiddeld gezien als werkgever z’n 250 euro per dag. Het loon van de medewerker dient doorbetaald te worden, maar er ontstaan ook kosten doordat lopende werkzaamheden door een collega opgevangen dienen te worden. Dit samen met de kosten door eventueel verlies van productie of dienst, de arbodienstverlening en verzuimbegeleiding zorgen ervoor dat de kosten voor verzuim dus aardig in de cijfers kan oplopen.

Waaruit bestaan deze kosten?

Hieronder staat een voorbeeld weergegeven van de totale kosten per dag wat een verzuimde werknemer kost met een gemiddeld jaarinkomen van 36.000. (cijfers CPB, 2018)

Type kosten	Kosten per dag
Loon doorbetaald	150,-
Kosten vervanging	114,-
Verlies productie/dienst	43,-
Kosten arbodienstverlening	59,-
Verzuimbegeleiding	7,40
Totale verzuimkosten:	403,40

Kosten bij arbeidsongeschiktheid

Soms komt een werknemer direct in de ziektewet terecht. Dit kan komen door bijvoorbeeld zwangerschap/bevalling. In dit geval kan je het loon van de werknemer bij het UWV declareren. Maar in de meeste gevallen moet je het loon van een zieke werknemer zelf uit betalen tijdens zijn of haar ziekte.

De werkgever is verplicht om de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid het loon van de werknemer voor minimaal 70 procent uit te betalen. Dit is volgens Wet Uitbreiding Loondoorbetalingsverplichting Bij Ziekte (WULBZ) en de Wet verlenging Loondoorbetalingsverplichting bij Ziekte (VLZ). Als dat bedrag onder het wettelijke minimumloon uit komt dan moet je dit in ieder geval het eerst jaar aanvullen tot het minimumloon.

Kosten re-integratie

Wanneer een werknemer door een ongeluk of ziekte langzaam terugkeert of een andere rol gaat vervullen binnen het bedrijf dan komen hier uiteraard ook re-integratie kosten bij.

Je kunt hierbij aan het volgende denken:

Opleiding.
Trainingen.
Therapeutisch gerichte ondersteuning.
Aanpassing van werkplek en hardware.
Kosten voor aanpassing van taakverdeling.
Eventuele inhuren van arbodienst.
Administratie UWV/arbodienst.
Eventueel juridisch advies.

Kosten na twee jaar

Wanneer een werknemer na twee jaar arbeidsongeschiktheid niet volledig is gereïntegreerd maar geen WGA- IVA-uitkering krijgt (volgens de WIA), blijf je als werkgever verantwoordelijk. Echter ben je niet meer verplicht om zijn werkelijke loon aan te vullen tot het overeengekomen loon. In dit geval kun je een nieuwe arbeidsovereenkomst aangaan en de werknemer conform zijn prestatie belonen.

Verzekering?

Wil je de organisatie tegen dit soort verzuimkosten, andere bijkomende kosten en risico s van arbeidsongeschiktheid indekken? Dan is het slim om je te verzekeren, bijvoorbeeld een verzuimverzekering een WGA eigenrisicoverzekering of een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor werknemers.

Drager van de kosten	Soorten kosten
Werknemer	Verlies aan tijd en kwaliteit van leven door ziekte. Kosten vanwege medische behandeling of aanpassingen die niet vergoed worden. Salarisverlies na een jaar verzuim.
Werkgever	Loonbetaling bij ziekteverzuim. Presenteïsme: verlies van productiviteit als werknemer, ondanks ziekte, toch naar het werk gaat. Verzuimbegeleiding, verzuimregistratie, arbodienstverlening, reintegratie etc. Kosten voor aanpassing van het werk, inclusief voorzieningen op het werk. Kosten van vervanging of verschuiving van personeel. Juridische kosten en administratieve kosten.
Maatschappij	Kosten van arbeidsongeschikheidsuitkeringen. Kosten van medische behandeling en ondersteuning.

Cijfers verzuim

Cijfers ziekteverzuim 2018

Wist je dat in het eerste kwartaal van 2018 Nederland te maken had met het hoogste aantal ziekmeldingen in elf jaar tijd? Uit onderzoek blijkt dat griep en verkoudheid de meest genoemde reden is van ziekte. Om de kans op besmetting van een virus te voorkomen is het ontzettend belangrijk dat je onder andere een goede conditie hebt en dat je weerstand voldoende op peil is.

Voldoende beweging draagt bij aan een goede gezondheid daar dit de stofwisseling en dus de aanmaak van afweerstoffen bevordert. Deze afweerstoffen zorgen ervoor dat virussen geen kans krijgen. Door regelmatig te bewegen wordt je lijf moe, wat er vervolgens voor zorgt dat je goed (beter) slaapt. Een goede nachtrust is ontzettend belangrijk voor het versterken van je immuunsysteem. Daarnaast is gezonde voeding essentieel, in gezonde voeding zitten namelijk veel vitaminen die je lijf nodig heeft.

Dit klinkt wellicht logisch en bekend in de oren. Het is wetenschappelijk bewezen dat er nog steeds een significant verschil is in het aantal verzuimdagen tussen werknemers die minstens twee á drie keer per week (licht) intensief actief zijn en werknemers die minder lichamelijk actief zijn. Ziek melden komt bij sportende werknemers minder vaak voor en verzuimen over het algemeen korter in vergelijking met niet-sportende werknemers.

Sector met het hoogste ziekteverzuim

In het eerste kwartaal weren er in de gezondheidszorg de meeste verzuimmegldingen wegens ziekte. Dit was met 6,5 procent aanzienlijk hoger dan het gemiddelde van alle andere sectoren. Voor het laatst dat het zo hoog was in de gezondheidszorg was in 2008.

Binnen de gezondheidszorg sector ligt het verzuim het hoogst in de verpleeg- en bejaardentehuizen, dit is als sinds het eerste kwartaal van 2015 het geval. Het percentage lag hier op 7,7 procent. Het minste verzuim is in de horeca. In deze sector ligt het op 2,3 procent en is groep of verkoudheid de meeste genoemde klacht.

Hoe wordt dit bepaald?

De kwartaalcijfers over ziekteverzuim worden bepaald aan de hand van een enquête onder bedrijven. Daaruit is niet af te leiden met welke klachten is verzuimd. Jaarcijfers daarover worden samengesteld op basis van gegevens uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), een onderzoek onder werknemers dat het CBS samen met TNO uitvoert. Deze cijfers over de achterliggende klachten van het verzuim in 2018 komen in het voorjaar van 2019 beschikbaar.

Meest genoemde klacht / reden?

Op grond van de cijfers over 2017 en eerdere jaren is wel duidelijk dat griep of verkoudheid verreweg de meest genoemde klacht is onder werknemers die hebben verzuimd wegens ziekte. Vier op de tien noemen dit als reden om ziek thuis te blijven.
(cijfers CBS, TNO)

Griep en verkoudheid zijn daarmee niet de redenen die zorgen voor de meeste verzuimdagen. Dit zorgde voor een achtste deel van alle verzuimdagen in 2007. Een kwart van het verzuim kwam door werknemers met psychische klachten. Gemiddeld gezien was een werknemer die door griep of verkoudheid verzuimde na 3 á 4 dagen weer terug op de werkvloer. Samen met de reden hoofdpijn zijn dit de klachten waarmee de werknemers weer het snelst terug aan het werk waren. Bij psychische klachten is dat wel dners. Hierbij ligt het gemiddelde op 57 dagen.

14 preventieve maatregelen om ziekteverzuim te verlagen

Ziekteverzuim kost een organisatie onnodig veel geld. Gemiddeld kost een zieke werknemer 250 euro per dag! FitAdvisor adviseert organisaties door het opstellen van een op-maat plan van aanpak welke ziekteverzuim voorkomen en verlagen. Wat kan je als organisatie zelf doen om het ziekteverzuim te voorkomen en te verlagen? Hieronder hebben we 14 maatregelen genoteerd die voor jouw organisatie interessant zijn.

1. Gezonde werknemers

Werknemers die fit zijn en dus regelmatig sporten en gezond eten, verzuimen minder. Zorg ervoor dat je als werkgever handvaten biedt welke bijdragen aan de gezondheid van de werknemers, zoals het aanbieden van verse voeding.

2. Een duidelijk verzuimprotocol

Zorg voor een duidelijk verzuimprotocol waar elke werknemer van op de hoogte is, door dit bijvoorbeeld een onderdeel te maken van het bedrijfshandboek. Zorg ervoor dat persoonlijk contact een onderdeel is van dit verzuimprotocol.

3. Het trainen van Leidinggevende(n)

Wanneer een leidinggevende getraind wordt in het voeren van verzuimgesprekken, kan een opvolgende ziekmelding worden voorkomen aangezien dit zorgt voor bewustwording bij de (frequent) verzuimer. Bewustwording heeft een gunstig effect op de frequentie van het verzuim.

4. Een prettige werksfeer

Werknemers die tevreden zijn verzuimen minder. Zorg voor een prettige sfeer op de werkvloer en vraag naar feedback van de werknemers waar zij verbetering zien. Zet deze feedback vervolgens om naar concrete activiteiten welke ten goede gaan van de werksfeer.

5. Houd contact met de werknemer

Naast een verzuimprotocol, is het van belang dat de leidinggevende contact houdt met de (frequent) verzuimer gedurende het verzuim. Hiermee laat je als organisatie zien dat je graag betrokken bent bij jouw werknemers, wat ervoor zorgt dat een werknemer zich gewaardeerd voelt. Door in gesprek te blijven met een (frequent) verzuimer, krijg je meer inzicht op de oorzaak van het verzuim. Dit brengt je vervolgens tot inzicht wat een gepaste maatregel voor de werknemer kan zijn. Dit kan zorgdragen voor een snellere terugkeer van de werknemer.

6. Een gezonde en veilige werkplek

Zorg voor kwalitatieve kantoormeubelen welke worden afgesteld op de werknemer, zoals een bureau en bureaustoel op de juiste hoogte. Daarnaast is de temperatuur, natuurlijk licht alsmede frisse lucht bevorderend voor de kwaliteit van de werkplek.

7. Let op de signalen

Een werknemer die langere tijd stress ervaart kan de volgende signalen vertonen:

Prikkelbaarheid;
Gebrek aan overzicht;
Verminderde concentratie;
Vermoeide uitstraling.

Herken je de signalen bij jouw werknemer? Ga dan zo snel mogelijk met de werknemer in gesprek en neem gepaste maatregelen ter verlaging van de stress om verzuim te voorkomen.

8. Pas op voor langdurige stress

Stress is niets anders dan spanning of druk. Iedereen ervaart wel eens stress, dat is niet meer dan normaal. Van belang is wel dat stress afneemt. Wanneer stress niet afneemt, kan dit zorgen voor werkbeperkende fysieke en mentale klachten. Blijf in gesprek met de werknemers zodat je op tijd de eerder genoemde signalen herkent.

9. Breng het verzuim in kaart

Draag zorg voor een complete registratie van ziekteverzuim. Registreer de frequentie én de duur op organisatie en werknemer niveau. Deze registratie brengt trends in kaart wat de organisatie kan helpen bij het inschatten van wanneer er maatregelen nodig zijn, alsook wat de juiste maatregelen zijn.

10. Maak verzuim bespreekbaar

Een werknemer vindt het nooit leuk om over zijn of haar ziekteverzuim te praten. Echter; wanneer een organisatie in gesprek blijft met haar werknemers draagt dit op lange duur bij aan de relatie tussen werkgever en werknemer. Zorg ervoor dat de gesprekken vertrouwelijk en laagdrempelig zijn.

Gedurende de afspraak kun je bij de werknemer uitvragen wat in zijn/haar optiek een mogelijke oplossing zou kunnen zijn. Wanneer je de oplossing registreert, helpt je dit inzichtelijk te krijgen bij welke maatregelen werknemers over het algemeen vooruitgang boeken. Van belang is wel dat een maatregel goed wordt opgevolgd; bepaal samen dan ook een evaluatiemoment om de voortgang van de maatregel(en) te bespreken.

11. Wees flexibel

Vertrouw je werknemers en stel je flexibel op, door bijvoorbeeld thuiswerken goed te keuren. Uit onderzoek blijkt dat bij werknemers die thuiswerken het ziekteverzuim ongeveer 0,5 procentpunt lager ligt dan bij werknemers die dat niet mogen.

12. Opleidingen

Investeren in opleidingsmogelijkheden lijken duur, maar onder de streep blijkt dit niet te kloppen. Volgens het Ken- en stuurgetallenonderzoek van adviesbureau Berenschot kan een hoger opleidingsbudget voor jouw werknemers leiden tot een lager ziekteverzuim. Een opleidingsbudget zorgt voor een hogere waardering vanuit de werknemers, wat zorgt voor een lager ziekteverzuim. Daarnaast draagt opleiding bij aan de ontwikkeling van werknemers, wat bijdraagt aan de kwaliteit die werknemers leveren alsook het werkplezier van werknemers. Alleen maar voordelen, dus!

13. Goed voorbeeld doet volgen

Volg als werkgever de gezondheidsadviezen vanuit FitAdvisor zelf ook op. Een goed voorbeeld, doet volgen!

14. Verantwoordelijkheidsgevoel

Maak werknemers regelmatig bewust van de belang van hun rol en de verantwoordelijkheid die tot deze rol behoort. Door uit te spreken naar de werknemer dat hij/zij van belang is voor de organisatie, voelt een werknemer zich gewaardeerd. Dit draagt niet alleen bij aan een lager ziekteverzuim; maar ook aan de kwaliteit van de werkzaamheden.

Conclusie

Een verhoogd verzuim is onnodig duur. Als organisatie ontkom je er niet aan om maatregelen door te voeren welke past bij jouw organisatie en de werkzaamheden van de werknemers. Blijf in gesprek met de werknemers, luister naar ze, voer relevante maatregelen door en volg deze op. Benieuwd naar het plan welke FitAdvisor voor jouw organisatie op kan zetten? FitAdvisor komt graag bij je langs voor een kennismaking, zodat we een passend plan van aanpak voor jouw organisatie kunnen opstellen en uitvoeren.

Hoe kan FitAvisor helpen?

FitAdvisor is een bedrijf die zich richt op het verbeteren van de gezondheid van de werknemers van haar klanten. Het doel is een verlaging in het ziekteverzuim en het creëren van tevredenheid onder de werknemers. Onderzoek wijst uit dat (het gebrek aan) tevredenheid ook van invloed kan zijn op het ziekteverzuim.

FitAdvisor heeft een team van health professionals die jouw organisatie kunnen begeleiden in het verlagen van het ziekteverzuim, ongeacht waar de oorzaak van het ziekteverzuim ligt. De health professionals uit het FitAdvisor team zijn een bewegingswetenschapper, fysiotherapeut, psychologe, gedragswetenschapster, gewichtsconsulent en een personal trainer. Zij zijn allen gediplomeerd en zeer ervaren en dus in staat om inzichtelijk te krijgen waar de oorzaak van de problematiek binnen op organisatie-niveau alsook werknemer-niveau ligt, om het juiste (maatwerk)plan samen te stellen.

Hoe gaat FitAdvisor te werk?

Tijdens een vrijblijvend kennismakingsgesprek brengen wij samen met jullie graag de huidige situatie alsook de gewenste situatie in kaart. Vervolgens zal het team van FitAdvisor met de juiste health professionals de oplossing bedenken, welke in een adviesplan wordt voorgesteld.

Elk traject wat FitAdvisor samenstelt, is anders. Dit heeft te maken met het feit dat elk bedrijf met andere verzuimproblematieken te maken heeft. Een op maat adviesplan is dus noodzakelijk.

(Hieronder aantal van onze op maat trajecten)